8  Weryfikacja hipotez i pakiet dplyr

Martyna Kosińska

8.1 📘 Weryfikacja hipotez statystycznych

8.1.1 Test dla wartości średniej w populacji

# Zbadano jak dużo studenci UE wydali w listopadzie 2022 roku na pieczywo.
# Do badania wylosowano próbę składającą się z 16 osób.
# Na poziomie istotności alfa=0,05 zweryfikować hipotezę, 
# że rzeczywista średnia kwota wydatków studentów UE w listopadzie 2022 na pieczywo była:
# a) równa 40zł,
# b) mniejsza niż 40 zł,
# c) większa niż 40 zł.

#Wprowadzenie danych.
wydatki=c(70,32,100,65,34,47,23,80,47,65,34,63,72,33,63,38)

# Ad a)

# H0: mi=40
# H1: mi=/=40
# 2-stronny obszar krytyczny.

wsr=mean(wydatki)
mi0=40
n=length(wydatki)
s=sd(wydatki)

T=(wsr-mi0)/s*sqrt(n)
T
[1] 2.650558
alpha=0.05

# Wyznaczenie obszaru krytycznego
t.alpha.l=qt(alpha/2,n-1,lower.tail = T)
t.alpha.p=qt(alpha/2,n-1,lower.tail = F)

# Obszar, w którym jeżeli znajdzie się wartość statystyki testowej, to nie ma podstaw do odrzucenia H0.
c(t.alpha.l,t.alpha.p)
[1] -2.13145  2.13145
# Wartość statystyki testowej należy do obszaru krytycznego. 
# Odrzucamy H0 na rzecz H1. 
# Można twierdzić, że rzeczywista średnia kwota wydatków na pieczywo studentów UE 
# w listopadzie 2022 była różna od 40 zł.


# Testowanie za pomocą wbudowanej funkcji.
t.test(wydatki,mu=40)

    One Sample t-test

data:  wydatki
t = 2.6506, df = 15, p-value = 0.01817
alternative hypothesis: true mean is not equal to 40
95 percent confidence interval:
 42.76636 65.48364
sample estimates:
mean of x 
   54.125 
# p-wartość jest mniejsza od poziomu istotności alfa. 
# Odrzucamy H0 na rzecz H1.
# Można twierdzić, że rzeczywista średnia kwota wydatków na pieczywo studentów UE 
# w listopadzie 2022 była różna od 40 zł.

#"Ręczne wyznaczenie p-wartości"
1-pt(T,n-1)+pt(-T,n-1)
[1] 0.0181711
# Ad b)                     

# H0: mi=40
# H1: mi>40

t.test(wydatki,mu=40,alternative = "g")

    One Sample t-test

data:  wydatki
t = 2.6506, df = 15, p-value = 0.009086
alternative hypothesis: true mean is greater than 40
95 percent confidence interval:
 44.78288      Inf
sample estimates:
mean of x 
   54.125 
# p-wartość jest mniejsza od alfa=0.05. 
# Odrzucamy H0 na rzecz H1. 
# Można twierdzić, że średnia kwota wydatków na pieczywo studentów na UE w listopadzie 2022 była większa od 40 zł.

# Ad c) 

# H0: mi=40
# H1: mi<40

t.test(wydatki,mu=40,alternative = "l")

    One Sample t-test

data:  wydatki
t = 2.6506, df = 15, p-value = 0.9909
alternative hypothesis: true mean is less than 40
95 percent confidence interval:
     -Inf 63.46712
sample estimates:
mean of x 
   54.125 
# Nie ma podstaw do odrzucenia H0.

8.1.2 Test normalności rozkładu Shapiro-Wilka

# H0: zmienna wydatki ma rozkład normalny
# H1: zmienna wydatki nie ma rozkładu normalnego

shapiro.test(wydatki)

    Shapiro-Wilk normality test

data:  wydatki
W = 0.93908, p-value = 0.3378
# Brak podstaw do odrzucenia H0 (hipotezy zerowej, głoszącej że zmienna wydatki ma rozkład normalny).

# Wyświetlenie p-wartości. 
shapiro.test(wydatki)$p.value
[1] 0.3378433

8.1.3 Testy dla równości dwóch średnich

8.1.3.1 Test dla równości średnich dla prób niezależnych

# install.packages("foreign")
library(foreign)

# Import danych zapisanych w pliku programu SPSS ze strony stat.ue.katowice.pl
wzrost<-read.spss("http://stat.ue.katowice.pl/dane1/heights.sav")
wzrost
$Husband
 [1] 186 180 160 186 163 172 192 170 174 191 182 178 181 168 162 188 168 183 188
[20] 166 180 176 185 169 182 162 169 176 180 157 170 186 180 188 153 179 175 165
[39] 156 185 172 166 179 181 176 170 165 183 162 192 185 163 185 170 176 176 160
[58] 167 157 180 172 184 185 165 181 170 161 188 181 156 161 152 179 170 170 165
[77] 165 169 171 192 176 168 169 184 171 161 185 184 179 184 175 173 164 181 187
[96] 181  NA

$Wife
 [1] 175 168 154 166 162 152 179 163 172 170 170 147 165 162 154 166 167 174 173
[20] 164 163 163 171 161 167 160 165 167 175 157 172 181 166 181 148 169 170 157
[39] 162 174 168 162 159 155 171 159 164 175 156 180 167 157 167 157 168 167 145
[58] 156 153 162 156 174 160 152 175 169 149 176 165 143 158 141 160 149 160 148
[77] 154 171 165 175 161 162 162 176 160 158 175 174 168 177 158 161 146 168 178
[96] 170  NA

attr(,"label.table")
attr(,"label.table")$Husband
NULL

attr(,"label.table")$Wife
NULL

attr(,"codepage")
[1] 65001
class(wzrost)
[1] "list"
attach(wzrost)

# Badano wzrost kobiet(żon) i mężczyzn(mężów).
# Należy zweryfikować hipotezę, że przeciętny wzrost mężów jest wyższy 
# niż przeciętny wzrost w grupie żon. Przyjąć poziom istotności 0,05.

# H0: mi_M=mi_K
# H1: mi_M>mi_K

t.test(Husband,Wife,alternative = "g")

    Welch Two Sample t-test

data:  Husband and Wife
t = 7.5616, df = 188.57, p-value = 8.467e-13
alternative hypothesis: true difference in means is greater than 0
95 percent confidence interval:
 8.147699      Inf
sample estimates:
mean of x mean of y 
 174.3229  163.8958 
# p-wartość jest mniejsza od założonego poziomu istotności alfa = 0.05. 
# Odrzucamy H0 na rzecz H1. 
# Można twierdzić, że średni wzrost mężów jest większy niż średni wzrost żon.

8.1.3.2 Testy dla równości dwóch średnich dla prób zależnych

# U kilku pacjentów badano rozkurczowe ciśnienie. Prawidłowe normy to: 80-84.
# Badane osoby mają wysokie ciśnienie i zgłosili się do badań nad nowym lekiem.
# Zmienna przed: ciśnienie rozkurczowe przed zażyciem leku.
# Zmienna po: ciśnienie rozkurczowe po tygodniowym zażywaniu leku.
# Na poziomie istotności alfa=0,05 zweryfikować hipotezę, że lek powoduje spadek ciśnienia.


przed <-c(85,90,86,92,88,86,91,89)
po <-c(86,86,88,82,88,82,84,85)

t.test(po,przed,paired = T,alternative="l")

    Paired t-test

data:  po and przed
t = -2.2437, df = 7, p-value = 0.02988
alternative hypothesis: true mean difference is less than 0
95 percent confidence interval:
       -Inf -0.5056623
sample estimates:
mean difference 
          -3.25 
# Odrzucamy hipotezę zerową na rzecz hipotezy alternatywnej.
# Można twierdzić, że średnia wysokość ciśnienia rozkurczowego 
# po tygodniowym stosowaniu leku była mniejsza niż przed stosowaniem leku.

# Inny zapis danych wejściowych.
badanie<- data.frame( 
  grupa = rep(c("przed", "po"), each = 8),
  cisnienie = c(przed, po))
badanie
   grupa cisnienie
1  przed        85
2  przed        90
3  przed        86
4  przed        92
5  przed        88
6  przed        86
7  przed        91
8  przed        89
9     po        86
10    po        86
11    po        88
12    po        82
13    po        88
14    po        82
15    po        84
16    po        85
attach(badanie)

# Mając tak wyglądający zbiór danych, testowanie można przeprowadzić za pomocą kodu:
t.test(cisnienie~grupa,paired=T,alternative="l")

    Paired t-test

data:  cisnienie by grupa
t = -2.2437, df = 7, p-value = 0.02988
alternative hypothesis: true mean difference is less than 0
95 percent confidence interval:
       -Inf -0.5056623
sample estimates:
mean difference 
          -3.25 

8.1.4 Test dla równości dwóch wariancji

# H0: sigma_K^2=sigma_M^2
# H1: sigma_K^2>sigma_M^2

var.test(Wife,Husband,alternative="g")

    F test to compare two variances

data:  Wife and Husband
F = 0.84, num df = 95, denom df = 95, p-value = 0.8015
alternative hypothesis: true ratio of variances is greater than 1
95 percent confidence interval:
 0.5983559       Inf
sample estimates:
ratio of variances 
         0.8399965 
# Nie ma podstaw do odrzucenia H0 (hipotezy zerowej mówiącej o równości wariancji).

8.1.5 Test niezależności chi-kwadrat

# Wprowadzenie danych.
muzyka <- matrix(c(67, 57, 68,34, 59, 77),ncol=3,byrow=T)
dimnames(muzyka) <- list(c("K", "M"),c("Pop","R$B", "Rock"))
muzyka
  Pop R$B Rock
K  67  57   68
M  34  59   77
# H0: zmienne są niezależne (płeć i rodzaj preferowanej muzyki są niezależne)
# H1: zmienne są zależne

chisq.test(muzyka)

    Pearson's Chi-squared test

data:  muzyka
X-squared = 10.075, df = 2, p-value = 0.006488
# p-wartość jest mniejsza od poziomu istotności alfa.
# Odrzucamy H0 na rzecz H1. 
# Można twierdzić, że istnieje zależność między płcią i preferowanym stylem muzycznym.

# UWAGA! Należy pamiętać, że przy stosowaniu tego testu ważne jest założenie dot. liczebności oczekiwanych.

8.2 📘 Pakiet dplyr

#install.packages("dplyr")
library(dplyr)

Dołączanie pakietu: 'dplyr'
Następujące obiekty zostały zakryte z 'package:stats':

    filter, lag
Następujące obiekty zostały zakryte z 'package:base':

    intersect, setdiff, setequal, union
head(iris)
  Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width Species
1          5.1         3.5          1.4         0.2  setosa
2          4.9         3.0          1.4         0.2  setosa
3          4.7         3.2          1.3         0.2  setosa
4          4.6         3.1          1.5         0.2  setosa
5          5.0         3.6          1.4         0.2  setosa
6          5.4         3.9          1.7         0.4  setosa

8.2.1 Wyświetlanie informacji o danych

str(iris)
'data.frame':   150 obs. of  5 variables:
 $ Sepal.Length: num  5.1 4.9 4.7 4.6 5 5.4 4.6 5 4.4 4.9 ...
 $ Sepal.Width : num  3.5 3 3.2 3.1 3.6 3.9 3.4 3.4 2.9 3.1 ...
 $ Petal.Length: num  1.4 1.4 1.3 1.5 1.4 1.7 1.4 1.5 1.4 1.5 ...
 $ Petal.Width : num  0.2 0.2 0.2 0.2 0.2 0.4 0.3 0.2 0.2 0.1 ...
 $ Species     : Factor w/ 3 levels "setosa","versicolor",..: 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ...
glimpse(iris)
Rows: 150
Columns: 5
$ Sepal.Length <dbl> 5.1, 4.9, 4.7, 4.6, 5.0, 5.4, 4.6, 5.0, 4.4, 4.9, 5.4, 4.…
$ Sepal.Width  <dbl> 3.5, 3.0, 3.2, 3.1, 3.6, 3.9, 3.4, 3.4, 2.9, 3.1, 3.7, 3.…
$ Petal.Length <dbl> 1.4, 1.4, 1.3, 1.5, 1.4, 1.7, 1.4, 1.5, 1.4, 1.5, 1.5, 1.…
$ Petal.Width  <dbl> 0.2, 0.2, 0.2, 0.2, 0.2, 0.4, 0.3, 0.2, 0.2, 0.1, 0.2, 0.…
$ Species      <fct> setosa, setosa, setosa, setosa, setosa, setosa, setosa, s…

8.2.2 Sortowanie danych

arrange(iris,Sepal.Length)
    Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width    Species
1            4.3         3.0          1.1         0.1     setosa
2            4.4         2.9          1.4         0.2     setosa
3            4.4         3.0          1.3         0.2     setosa
4            4.4         3.2          1.3         0.2     setosa
5            4.5         2.3          1.3         0.3     setosa
6            4.6         3.1          1.5         0.2     setosa
7            4.6         3.4          1.4         0.3     setosa
8            4.6         3.6          1.0         0.2     setosa
9            4.6         3.2          1.4         0.2     setosa
10           4.7         3.2          1.3         0.2     setosa
11           4.7         3.2          1.6         0.2     setosa
12           4.8         3.4          1.6         0.2     setosa
13           4.8         3.0          1.4         0.1     setosa
14           4.8         3.4          1.9         0.2     setosa
15           4.8         3.1          1.6         0.2     setosa
16           4.8         3.0          1.4         0.3     setosa
17           4.9         3.0          1.4         0.2     setosa
18           4.9         3.1          1.5         0.1     setosa
19           4.9         3.1          1.5         0.2     setosa
20           4.9         3.6          1.4         0.1     setosa
21           4.9         2.4          3.3         1.0 versicolor
22           4.9         2.5          4.5         1.7  virginica
23           5.0         3.6          1.4         0.2     setosa
24           5.0         3.4          1.5         0.2     setosa
25           5.0         3.0          1.6         0.2     setosa
26           5.0         3.4          1.6         0.4     setosa
27           5.0         3.2          1.2         0.2     setosa
28           5.0         3.5          1.3         0.3     setosa
29           5.0         3.5          1.6         0.6     setosa
30           5.0         3.3          1.4         0.2     setosa
31           5.0         2.0          3.5         1.0 versicolor
32           5.0         2.3          3.3         1.0 versicolor
33           5.1         3.5          1.4         0.2     setosa
34           5.1         3.5          1.4         0.3     setosa
35           5.1         3.8          1.5         0.3     setosa
36           5.1         3.7          1.5         0.4     setosa
37           5.1         3.3          1.7         0.5     setosa
38           5.1         3.4          1.5         0.2     setosa
39           5.1         3.8          1.9         0.4     setosa
40           5.1         3.8          1.6         0.2     setosa
41           5.1         2.5          3.0         1.1 versicolor
42           5.2         3.5          1.5         0.2     setosa
43           5.2         3.4          1.4         0.2     setosa
44           5.2         4.1          1.5         0.1     setosa
45           5.2         2.7          3.9         1.4 versicolor
46           5.3         3.7          1.5         0.2     setosa
47           5.4         3.9          1.7         0.4     setosa
48           5.4         3.7          1.5         0.2     setosa
49           5.4         3.9          1.3         0.4     setosa
50           5.4         3.4          1.7         0.2     setosa
51           5.4         3.4          1.5         0.4     setosa
52           5.4         3.0          4.5         1.5 versicolor
53           5.5         4.2          1.4         0.2     setosa
54           5.5         3.5          1.3         0.2     setosa
55           5.5         2.3          4.0         1.3 versicolor
56           5.5         2.4          3.8         1.1 versicolor
57           5.5         2.4          3.7         1.0 versicolor
58           5.5         2.5          4.0         1.3 versicolor
59           5.5         2.6          4.4         1.2 versicolor
60           5.6         2.9          3.6         1.3 versicolor
61           5.6         3.0          4.5         1.5 versicolor
62           5.6         2.5          3.9         1.1 versicolor
63           5.6         3.0          4.1         1.3 versicolor
64           5.6         2.7          4.2         1.3 versicolor
65           5.6         2.8          4.9         2.0  virginica
66           5.7         4.4          1.5         0.4     setosa
67           5.7         3.8          1.7         0.3     setosa
68           5.7         2.8          4.5         1.3 versicolor
69           5.7         2.6          3.5         1.0 versicolor
70           5.7         3.0          4.2         1.2 versicolor
71           5.7         2.9          4.2         1.3 versicolor
72           5.7         2.8          4.1         1.3 versicolor
73           5.7         2.5          5.0         2.0  virginica
74           5.8         4.0          1.2         0.2     setosa
75           5.8         2.7          4.1         1.0 versicolor
76           5.8         2.7          3.9         1.2 versicolor
77           5.8         2.6          4.0         1.2 versicolor
78           5.8         2.7          5.1         1.9  virginica
79           5.8         2.8          5.1         2.4  virginica
80           5.8         2.7          5.1         1.9  virginica
81           5.9         3.0          4.2         1.5 versicolor
82           5.9         3.2          4.8         1.8 versicolor
83           5.9         3.0          5.1         1.8  virginica
84           6.0         2.2          4.0         1.0 versicolor
85           6.0         2.9          4.5         1.5 versicolor
86           6.0         2.7          5.1         1.6 versicolor
87           6.0         3.4          4.5         1.6 versicolor
88           6.0         2.2          5.0         1.5  virginica
89           6.0         3.0          4.8         1.8  virginica
90           6.1         2.9          4.7         1.4 versicolor
91           6.1         2.8          4.0         1.3 versicolor
92           6.1         2.8          4.7         1.2 versicolor
93           6.1         3.0          4.6         1.4 versicolor
94           6.1         3.0          4.9         1.8  virginica
95           6.1         2.6          5.6         1.4  virginica
96           6.2         2.2          4.5         1.5 versicolor
97           6.2         2.9          4.3         1.3 versicolor
98           6.2         2.8          4.8         1.8  virginica
99           6.2         3.4          5.4         2.3  virginica
100          6.3         3.3          4.7         1.6 versicolor
101          6.3         2.5          4.9         1.5 versicolor
102          6.3         2.3          4.4         1.3 versicolor
103          6.3         3.3          6.0         2.5  virginica
104          6.3         2.9          5.6         1.8  virginica
105          6.3         2.7          4.9         1.8  virginica
106          6.3         2.8          5.1         1.5  virginica
107          6.3         3.4          5.6         2.4  virginica
108          6.3         2.5          5.0         1.9  virginica
109          6.4         3.2          4.5         1.5 versicolor
110          6.4         2.9          4.3         1.3 versicolor
111          6.4         2.7          5.3         1.9  virginica
112          6.4         3.2          5.3         2.3  virginica
113          6.4         2.8          5.6         2.1  virginica
114          6.4         2.8          5.6         2.2  virginica
115          6.4         3.1          5.5         1.8  virginica
116          6.5         2.8          4.6         1.5 versicolor
117          6.5         3.0          5.8         2.2  virginica
118          6.5         3.2          5.1         2.0  virginica
119          6.5         3.0          5.5         1.8  virginica
120          6.5         3.0          5.2         2.0  virginica
121          6.6         2.9          4.6         1.3 versicolor
122          6.6         3.0          4.4         1.4 versicolor
123          6.7         3.1          4.4         1.4 versicolor
124          6.7         3.0          5.0         1.7 versicolor
125          6.7         3.1          4.7         1.5 versicolor
126          6.7         2.5          5.8         1.8  virginica
127          6.7         3.3          5.7         2.1  virginica
128          6.7         3.1          5.6         2.4  virginica
129          6.7         3.3          5.7         2.5  virginica
130          6.7         3.0          5.2         2.3  virginica
131          6.8         2.8          4.8         1.4 versicolor
132          6.8         3.0          5.5         2.1  virginica
133          6.8         3.2          5.9         2.3  virginica
134          6.9         3.1          4.9         1.5 versicolor
135          6.9         3.2          5.7         2.3  virginica
136          6.9         3.1          5.4         2.1  virginica
137          6.9         3.1          5.1         2.3  virginica
138          7.0         3.2          4.7         1.4 versicolor
139          7.1         3.0          5.9         2.1  virginica
140          7.2         3.6          6.1         2.5  virginica
141          7.2         3.2          6.0         1.8  virginica
142          7.2         3.0          5.8         1.6  virginica
143          7.3         2.9          6.3         1.8  virginica
144          7.4         2.8          6.1         1.9  virginica
145          7.6         3.0          6.6         2.1  virginica
146          7.7         3.8          6.7         2.2  virginica
147          7.7         2.6          6.9         2.3  virginica
148          7.7         2.8          6.7         2.0  virginica
149          7.7         3.0          6.1         2.3  virginica
150          7.9         3.8          6.4         2.0  virginica
arrange(iris,desc(Species),Sepal.Length)
    Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width    Species
1            4.9         2.5          4.5         1.7  virginica
2            5.6         2.8          4.9         2.0  virginica
3            5.7         2.5          5.0         2.0  virginica
4            5.8         2.7          5.1         1.9  virginica
5            5.8         2.8          5.1         2.4  virginica
6            5.8         2.7          5.1         1.9  virginica
7            5.9         3.0          5.1         1.8  virginica
8            6.0         2.2          5.0         1.5  virginica
9            6.0         3.0          4.8         1.8  virginica
10           6.1         3.0          4.9         1.8  virginica
11           6.1         2.6          5.6         1.4  virginica
12           6.2         2.8          4.8         1.8  virginica
13           6.2         3.4          5.4         2.3  virginica
14           6.3         3.3          6.0         2.5  virginica
15           6.3         2.9          5.6         1.8  virginica
16           6.3         2.7          4.9         1.8  virginica
17           6.3         2.8          5.1         1.5  virginica
18           6.3         3.4          5.6         2.4  virginica
19           6.3         2.5          5.0         1.9  virginica
20           6.4         2.7          5.3         1.9  virginica
21           6.4         3.2          5.3         2.3  virginica
22           6.4         2.8          5.6         2.1  virginica
23           6.4         2.8          5.6         2.2  virginica
24           6.4         3.1          5.5         1.8  virginica
25           6.5         3.0          5.8         2.2  virginica
26           6.5         3.2          5.1         2.0  virginica
27           6.5         3.0          5.5         1.8  virginica
28           6.5         3.0          5.2         2.0  virginica
29           6.7         2.5          5.8         1.8  virginica
30           6.7         3.3          5.7         2.1  virginica
31           6.7         3.1          5.6         2.4  virginica
32           6.7         3.3          5.7         2.5  virginica
33           6.7         3.0          5.2         2.3  virginica
34           6.8         3.0          5.5         2.1  virginica
35           6.8         3.2          5.9         2.3  virginica
36           6.9         3.2          5.7         2.3  virginica
37           6.9         3.1          5.4         2.1  virginica
38           6.9         3.1          5.1         2.3  virginica
39           7.1         3.0          5.9         2.1  virginica
40           7.2         3.6          6.1         2.5  virginica
41           7.2         3.2          6.0         1.8  virginica
42           7.2         3.0          5.8         1.6  virginica
43           7.3         2.9          6.3         1.8  virginica
44           7.4         2.8          6.1         1.9  virginica
45           7.6         3.0          6.6         2.1  virginica
46           7.7         3.8          6.7         2.2  virginica
47           7.7         2.6          6.9         2.3  virginica
48           7.7         2.8          6.7         2.0  virginica
49           7.7         3.0          6.1         2.3  virginica
50           7.9         3.8          6.4         2.0  virginica
51           4.9         2.4          3.3         1.0 versicolor
52           5.0         2.0          3.5         1.0 versicolor
53           5.0         2.3          3.3         1.0 versicolor
54           5.1         2.5          3.0         1.1 versicolor
55           5.2         2.7          3.9         1.4 versicolor
56           5.4         3.0          4.5         1.5 versicolor
57           5.5         2.3          4.0         1.3 versicolor
58           5.5         2.4          3.8         1.1 versicolor
59           5.5         2.4          3.7         1.0 versicolor
60           5.5         2.5          4.0         1.3 versicolor
61           5.5         2.6          4.4         1.2 versicolor
62           5.6         2.9          3.6         1.3 versicolor
63           5.6         3.0          4.5         1.5 versicolor
64           5.6         2.5          3.9         1.1 versicolor
65           5.6         3.0          4.1         1.3 versicolor
66           5.6         2.7          4.2         1.3 versicolor
67           5.7         2.8          4.5         1.3 versicolor
68           5.7         2.6          3.5         1.0 versicolor
69           5.7         3.0          4.2         1.2 versicolor
70           5.7         2.9          4.2         1.3 versicolor
71           5.7         2.8          4.1         1.3 versicolor
72           5.8         2.7          4.1         1.0 versicolor
73           5.8         2.7          3.9         1.2 versicolor
74           5.8         2.6          4.0         1.2 versicolor
75           5.9         3.0          4.2         1.5 versicolor
76           5.9         3.2          4.8         1.8 versicolor
77           6.0         2.2          4.0         1.0 versicolor
78           6.0         2.9          4.5         1.5 versicolor
79           6.0         2.7          5.1         1.6 versicolor
80           6.0         3.4          4.5         1.6 versicolor
81           6.1         2.9          4.7         1.4 versicolor
82           6.1         2.8          4.0         1.3 versicolor
83           6.1         2.8          4.7         1.2 versicolor
84           6.1         3.0          4.6         1.4 versicolor
85           6.2         2.2          4.5         1.5 versicolor
86           6.2         2.9          4.3         1.3 versicolor
87           6.3         3.3          4.7         1.6 versicolor
88           6.3         2.5          4.9         1.5 versicolor
89           6.3         2.3          4.4         1.3 versicolor
90           6.4         3.2          4.5         1.5 versicolor
91           6.4         2.9          4.3         1.3 versicolor
92           6.5         2.8          4.6         1.5 versicolor
93           6.6         2.9          4.6         1.3 versicolor
94           6.6         3.0          4.4         1.4 versicolor
95           6.7         3.1          4.4         1.4 versicolor
96           6.7         3.0          5.0         1.7 versicolor
97           6.7         3.1          4.7         1.5 versicolor
98           6.8         2.8          4.8         1.4 versicolor
99           6.9         3.1          4.9         1.5 versicolor
100          7.0         3.2          4.7         1.4 versicolor
101          4.3         3.0          1.1         0.1     setosa
102          4.4         2.9          1.4         0.2     setosa
103          4.4         3.0          1.3         0.2     setosa
104          4.4         3.2          1.3         0.2     setosa
105          4.5         2.3          1.3         0.3     setosa
106          4.6         3.1          1.5         0.2     setosa
107          4.6         3.4          1.4         0.3     setosa
108          4.6         3.6          1.0         0.2     setosa
109          4.6         3.2          1.4         0.2     setosa
110          4.7         3.2          1.3         0.2     setosa
111          4.7         3.2          1.6         0.2     setosa
112          4.8         3.4          1.6         0.2     setosa
113          4.8         3.0          1.4         0.1     setosa
114          4.8         3.4          1.9         0.2     setosa
115          4.8         3.1          1.6         0.2     setosa
116          4.8         3.0          1.4         0.3     setosa
117          4.9         3.0          1.4         0.2     setosa
118          4.9         3.1          1.5         0.1     setosa
119          4.9         3.1          1.5         0.2     setosa
120          4.9         3.6          1.4         0.1     setosa
121          5.0         3.6          1.4         0.2     setosa
122          5.0         3.4          1.5         0.2     setosa
123          5.0         3.0          1.6         0.2     setosa
124          5.0         3.4          1.6         0.4     setosa
125          5.0         3.2          1.2         0.2     setosa
126          5.0         3.5          1.3         0.3     setosa
127          5.0         3.5          1.6         0.6     setosa
128          5.0         3.3          1.4         0.2     setosa
129          5.1         3.5          1.4         0.2     setosa
130          5.1         3.5          1.4         0.3     setosa
131          5.1         3.8          1.5         0.3     setosa
132          5.1         3.7          1.5         0.4     setosa
133          5.1         3.3          1.7         0.5     setosa
134          5.1         3.4          1.5         0.2     setosa
135          5.1         3.8          1.9         0.4     setosa
136          5.1         3.8          1.6         0.2     setosa
137          5.2         3.5          1.5         0.2     setosa
138          5.2         3.4          1.4         0.2     setosa
139          5.2         4.1          1.5         0.1     setosa
140          5.3         3.7          1.5         0.2     setosa
141          5.4         3.9          1.7         0.4     setosa
142          5.4         3.7          1.5         0.2     setosa
143          5.4         3.9          1.3         0.4     setosa
144          5.4         3.4          1.7         0.2     setosa
145          5.4         3.4          1.5         0.4     setosa
146          5.5         4.2          1.4         0.2     setosa
147          5.5         3.5          1.3         0.2     setosa
148          5.7         4.4          1.5         0.4     setosa
149          5.7         3.8          1.7         0.3     setosa
150          5.8         4.0          1.2         0.2     setosa

8.2.3 Filtrowanie danych

iris1<-filter(iris,Sepal.Length>5)
iris1
    Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width    Species
1            5.1         3.5          1.4         0.2     setosa
2            5.4         3.9          1.7         0.4     setosa
3            5.4         3.7          1.5         0.2     setosa
4            5.8         4.0          1.2         0.2     setosa
5            5.7         4.4          1.5         0.4     setosa
6            5.4         3.9          1.3         0.4     setosa
7            5.1         3.5          1.4         0.3     setosa
8            5.7         3.8          1.7         0.3     setosa
9            5.1         3.8          1.5         0.3     setosa
10           5.4         3.4          1.7         0.2     setosa
11           5.1         3.7          1.5         0.4     setosa
12           5.1         3.3          1.7         0.5     setosa
13           5.2         3.5          1.5         0.2     setosa
14           5.2         3.4          1.4         0.2     setosa
15           5.4         3.4          1.5         0.4     setosa
16           5.2         4.1          1.5         0.1     setosa
17           5.5         4.2          1.4         0.2     setosa
18           5.5         3.5          1.3         0.2     setosa
19           5.1         3.4          1.5         0.2     setosa
20           5.1         3.8          1.9         0.4     setosa
21           5.1         3.8          1.6         0.2     setosa
22           5.3         3.7          1.5         0.2     setosa
23           7.0         3.2          4.7         1.4 versicolor
24           6.4         3.2          4.5         1.5 versicolor
25           6.9         3.1          4.9         1.5 versicolor
26           5.5         2.3          4.0         1.3 versicolor
27           6.5         2.8          4.6         1.5 versicolor
28           5.7         2.8          4.5         1.3 versicolor
29           6.3         3.3          4.7         1.6 versicolor
30           6.6         2.9          4.6         1.3 versicolor
31           5.2         2.7          3.9         1.4 versicolor
32           5.9         3.0          4.2         1.5 versicolor
33           6.0         2.2          4.0         1.0 versicolor
34           6.1         2.9          4.7         1.4 versicolor
35           5.6         2.9          3.6         1.3 versicolor
36           6.7         3.1          4.4         1.4 versicolor
37           5.6         3.0          4.5         1.5 versicolor
38           5.8         2.7          4.1         1.0 versicolor
39           6.2         2.2          4.5         1.5 versicolor
40           5.6         2.5          3.9         1.1 versicolor
41           5.9         3.2          4.8         1.8 versicolor
42           6.1         2.8          4.0         1.3 versicolor
43           6.3         2.5          4.9         1.5 versicolor
44           6.1         2.8          4.7         1.2 versicolor
45           6.4         2.9          4.3         1.3 versicolor
46           6.6         3.0          4.4         1.4 versicolor
47           6.8         2.8          4.8         1.4 versicolor
48           6.7         3.0          5.0         1.7 versicolor
49           6.0         2.9          4.5         1.5 versicolor
50           5.7         2.6          3.5         1.0 versicolor
51           5.5         2.4          3.8         1.1 versicolor
52           5.5         2.4          3.7         1.0 versicolor
53           5.8         2.7          3.9         1.2 versicolor
54           6.0         2.7          5.1         1.6 versicolor
55           5.4         3.0          4.5         1.5 versicolor
56           6.0         3.4          4.5         1.6 versicolor
57           6.7         3.1          4.7         1.5 versicolor
58           6.3         2.3          4.4         1.3 versicolor
59           5.6         3.0          4.1         1.3 versicolor
60           5.5         2.5          4.0         1.3 versicolor
61           5.5         2.6          4.4         1.2 versicolor
62           6.1         3.0          4.6         1.4 versicolor
63           5.8         2.6          4.0         1.2 versicolor
64           5.6         2.7          4.2         1.3 versicolor
65           5.7         3.0          4.2         1.2 versicolor
66           5.7         2.9          4.2         1.3 versicolor
67           6.2         2.9          4.3         1.3 versicolor
68           5.1         2.5          3.0         1.1 versicolor
69           5.7         2.8          4.1         1.3 versicolor
70           6.3         3.3          6.0         2.5  virginica
71           5.8         2.7          5.1         1.9  virginica
72           7.1         3.0          5.9         2.1  virginica
73           6.3         2.9          5.6         1.8  virginica
74           6.5         3.0          5.8         2.2  virginica
75           7.6         3.0          6.6         2.1  virginica
76           7.3         2.9          6.3         1.8  virginica
77           6.7         2.5          5.8         1.8  virginica
78           7.2         3.6          6.1         2.5  virginica
79           6.5         3.2          5.1         2.0  virginica
80           6.4         2.7          5.3         1.9  virginica
81           6.8         3.0          5.5         2.1  virginica
82           5.7         2.5          5.0         2.0  virginica
83           5.8         2.8          5.1         2.4  virginica
84           6.4         3.2          5.3         2.3  virginica
85           6.5         3.0          5.5         1.8  virginica
86           7.7         3.8          6.7         2.2  virginica
87           7.7         2.6          6.9         2.3  virginica
88           6.0         2.2          5.0         1.5  virginica
89           6.9         3.2          5.7         2.3  virginica
90           5.6         2.8          4.9         2.0  virginica
91           7.7         2.8          6.7         2.0  virginica
92           6.3         2.7          4.9         1.8  virginica
93           6.7         3.3          5.7         2.1  virginica
94           7.2         3.2          6.0         1.8  virginica
95           6.2         2.8          4.8         1.8  virginica
96           6.1         3.0          4.9         1.8  virginica
97           6.4         2.8          5.6         2.1  virginica
98           7.2         3.0          5.8         1.6  virginica
99           7.4         2.8          6.1         1.9  virginica
100          7.9         3.8          6.4         2.0  virginica
101          6.4         2.8          5.6         2.2  virginica
102          6.3         2.8          5.1         1.5  virginica
103          6.1         2.6          5.6         1.4  virginica
104          7.7         3.0          6.1         2.3  virginica
105          6.3         3.4          5.6         2.4  virginica
106          6.4         3.1          5.5         1.8  virginica
107          6.0         3.0          4.8         1.8  virginica
108          6.9         3.1          5.4         2.1  virginica
109          6.7         3.1          5.6         2.4  virginica
110          6.9         3.1          5.1         2.3  virginica
111          5.8         2.7          5.1         1.9  virginica
112          6.8         3.2          5.9         2.3  virginica
113          6.7         3.3          5.7         2.5  virginica
114          6.7         3.0          5.2         2.3  virginica
115          6.3         2.5          5.0         1.9  virginica
116          6.5         3.0          5.2         2.0  virginica
117          6.2         3.4          5.4         2.3  virginica
118          5.9         3.0          5.1         1.8  virginica
filter(iris,Species=="setosa",Sepal.Length>5)
   Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width Species
1           5.1         3.5          1.4         0.2  setosa
2           5.4         3.9          1.7         0.4  setosa
3           5.4         3.7          1.5         0.2  setosa
4           5.8         4.0          1.2         0.2  setosa
5           5.7         4.4          1.5         0.4  setosa
6           5.4         3.9          1.3         0.4  setosa
7           5.1         3.5          1.4         0.3  setosa
8           5.7         3.8          1.7         0.3  setosa
9           5.1         3.8          1.5         0.3  setosa
10          5.4         3.4          1.7         0.2  setosa
11          5.1         3.7          1.5         0.4  setosa
12          5.1         3.3          1.7         0.5  setosa
13          5.2         3.5          1.5         0.2  setosa
14          5.2         3.4          1.4         0.2  setosa
15          5.4         3.4          1.5         0.4  setosa
16          5.2         4.1          1.5         0.1  setosa
17          5.5         4.2          1.4         0.2  setosa
18          5.5         3.5          1.3         0.2  setosa
19          5.1         3.4          1.5         0.2  setosa
20          5.1         3.8          1.9         0.4  setosa
21          5.1         3.8          1.6         0.2  setosa
22          5.3         3.7          1.5         0.2  setosa

8.2.4 Losowanie obserwacji ze zbioru

# Wylosowanie 5% obserwacji ze zbioru danych.
sample_frac(iris,0.05)
  Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width    Species
1          6.5         3.0          5.5         1.8  virginica
2          7.2         3.0          5.8         1.6  virginica
3          4.6         3.1          1.5         0.2     setosa
4          6.7         3.1          4.4         1.4 versicolor
5          5.9         3.0          4.2         1.5 versicolor
6          5.0         2.3          3.3         1.0 versicolor
7          4.4         2.9          1.4         0.2     setosa
8          5.2         4.1          1.5         0.1     setosa
0.05*150
[1] 7.5

8.2.5 Operator pipe (%>%)

16%>%sqrt()%>%log()
[1] 1.386294
log(4)
[1] 1.386294
# Wyselekcjonowanie ze zbioru danych iris: irysów, które są gatunku versicolor, 
# a uzyskany zbiór należy posortować malejąco względem Petal.Width.
iris%>%filter(Species=="versicolor")%>%arrange(desc(Petal.Width))
   Sepal.Length Sepal.Width Petal.Length Petal.Width    Species
1           5.9         3.2          4.8         1.8 versicolor
2           6.7         3.0          5.0         1.7 versicolor
3           6.3         3.3          4.7         1.6 versicolor
4           6.0         2.7          5.1         1.6 versicolor
5           6.0         3.4          4.5         1.6 versicolor
6           6.4         3.2          4.5         1.5 versicolor
7           6.9         3.1          4.9         1.5 versicolor
8           6.5         2.8          4.6         1.5 versicolor
9           5.9         3.0          4.2         1.5 versicolor
10          5.6         3.0          4.5         1.5 versicolor
11          6.2         2.2          4.5         1.5 versicolor
12          6.3         2.5          4.9         1.5 versicolor
13          6.0         2.9          4.5         1.5 versicolor
14          5.4         3.0          4.5         1.5 versicolor
15          6.7         3.1          4.7         1.5 versicolor
16          7.0         3.2          4.7         1.4 versicolor
17          5.2         2.7          3.9         1.4 versicolor
18          6.1         2.9          4.7         1.4 versicolor
19          6.7         3.1          4.4         1.4 versicolor
20          6.6         3.0          4.4         1.4 versicolor
21          6.8         2.8          4.8         1.4 versicolor
22          6.1         3.0          4.6         1.4 versicolor
23          5.5         2.3          4.0         1.3 versicolor
24          5.7         2.8          4.5         1.3 versicolor
25          6.6         2.9          4.6         1.3 versicolor
26          5.6         2.9          3.6         1.3 versicolor
27          6.1         2.8          4.0         1.3 versicolor
28          6.4         2.9          4.3         1.3 versicolor
29          6.3         2.3          4.4         1.3 versicolor
30          5.6         3.0          4.1         1.3 versicolor
31          5.5         2.5          4.0         1.3 versicolor
32          5.6         2.7          4.2         1.3 versicolor
33          5.7         2.9          4.2         1.3 versicolor
34          6.2         2.9          4.3         1.3 versicolor
35          5.7         2.8          4.1         1.3 versicolor
36          6.1         2.8          4.7         1.2 versicolor
37          5.8         2.7          3.9         1.2 versicolor
38          5.5         2.6          4.4         1.2 versicolor
39          5.8         2.6          4.0         1.2 versicolor
40          5.7         3.0          4.2         1.2 versicolor
41          5.6         2.5          3.9         1.1 versicolor
42          5.5         2.4          3.8         1.1 versicolor
43          5.1         2.5          3.0         1.1 versicolor
44          4.9         2.4          3.3         1.0 versicolor
45          5.0         2.0          3.5         1.0 versicolor
46          6.0         2.2          4.0         1.0 versicolor
47          5.8         2.7          4.1         1.0 versicolor
48          5.7         2.6          3.5         1.0 versicolor
49          5.5         2.4          3.7         1.0 versicolor
50          5.0         2.3          3.3         1.0 versicolor